INTERVIEW. De goksector is al enkele weken in beroering. Minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (OpenVLD) heeft aangekondigd dat hij bijna alle vormen van reclame in ons land wil verbieden. Het doel? Om de consumenten, vooral de jongsten, beter te beschermen tegen de risico's van verslaving, terwijl de kansspelsector elk jaar meer weddenschappen aantrekt". Dit heeft voor opschudding gezorgd onder particuliere gokexploitanten, aangezien de Nationale Loterij niet betrokken is bij dit toekomstige nieuwe kader. De gokkantoren schieten met scherp op deze dubbele standaard. Ons interview met Yannik Bellefroid, algemeen directeur van Ladbrokes België. Hij neemt geen blad voor de mond. 

L-POST: De Nationale Loterij is een naamloze vennootschap die geregeld wordt via een beheerscontract en valt dus niet onder het ontwerp van Koninklijk Besluit van de minister. Voor Janine Haek, directeur van de Nationale Loterij, is dit een "vals debat" omdat de Loterij een aparte status heeft. Een reactie? 

Een vals debat? Ik zou eerder zeggen dat het echte debat daar is. In het regeringsakkoord stemde de Nationale Loterij ermee in een extra monopolieprijs van 30 miljoen euro te betalen op voorwaarde dat particuliere bedrijven niet langer reclame konden maken. Laten we even eerlijk zijn. Het gaat er dus niet om de consumentenbescherming te versterken, maar om haar positie op de markt te versterken. Het is onethisch om te beweren dat je gokverslaving kanaliseert terwijl je andere doelen nastreeft. Maar als je zo'n sterke publieke organisatie bent, zou het nuttig zijn om ethiek boven verdenking te stellen. 

L-POST: Toch beweert de Nationale Loterij dat ze haar missie om de consument te beschermen verdedigt door gokverslaving te kanaliseren naar minder risicovolle producten. 

Jannie Haek mist al jaren het nut van kanaliseren. In 2013 bedroeg de omzet van de Nationale Loterij 1,345 miljard. In 2021 had het 1,530 miljard euro. Deze resultaten nemen al tien jaar lang gestaag toe. De Nationale Loterij doet niet aan verslavingsbeperking. Het is een verkoopbedrijf. Janine Haek verdedigt gewoon de positie van een staatsbedrijf. 

L-POST: Jannie Haek verklaarde ook: "De Nationale Loterij is een levensgrote tombola voor het hele land. De verenigingen die subsidies ontvangen, moeten de spelers motiveren om hun initiatieven te financieren". Is dat niet gokken? 

Natuurlijk is het gokken. De vraag is of dit geen geïnstitutionaliseerde corruptie is? De politiek is niet vooruitziend genoeg. De Nationale Loterij neemt 50% van de prijs van elke inzending. Het casino neemt 5% en voor gokken is het 15%. Geld weghalen waar het gevonden wordt en veel "verplichten" vastzetten is geen goed bestuur en ook niet ethisch. 

L-POST: "Je kunt niet bestaan zonder reclame", zegt Jannie Haek van de Nationale Loterij. Als een overheidsbedrijf, met de voordelen van een dergelijke situatie, niet zonder kan, kunnen particuliere ondernemers, waarvan u deel uitmaakt, dan wel zonder? 

Hij beantwoordt de vraag. A fortiori, nee! Maar, nogmaals, hij voert de verkeerde strijd, het is niet door alle vormen van reclame te verbieden dat hij iets zal kunnen kanaliseren. Het verbod werkt niet. En in een context van globalisering is de echte bedreiging de illegale sites die online woekeren. En wanneer spelers gefrustreerd zijn, neemt het gebruik van illegale spelletjes toe. Dat is het echte gevaar. 

L-POST: "Schandalig rijk worden", de reclamecampagnes van de Nationale Loterij worden soms als agressief ervaren. Er is echter een groot verschil: er is nul tolerantie voor de slagzinnen en slogans van particuliere exploitanten? Een reactie? 

In tegenstelling tot de particuliere exploitanten, die door de Kansspelcommissie worden gecontroleerd, is er geen externe structuur die de Nationale Loterij controleert. Er is alleen een interne Hoge Ethische Raad die advies geeft aan de raad van bestuur, maar dat is verre van voldoende. Simpelweg omdat de leden van de Raad van Bestuur geen professionals in de sector zijn en geen kennis van games hebben. Het zijn mensen uit de politieke wereld. Jannie Haek beoefent dus een vorm van zelfkritisch management waarbij hij alles mag bepalen. Het is een staat binnen een staat die zichzelf toestaat te doen wat hij wil, net als de Russische oligarchen. Het gaat zelfs zo ver dat kleine boekhandelaren worden geknecht en dat producten van de Nationale Loterij in supermarkten worden verkocht, wat hen nog meer verzwakt. 

L-POST: Een ander argument van Jannie Haek om de speciale status te rechtvaardigen: "De Nationale Loterij helpt de gemeenschap en daarom is het logisch dat de nieuwe beperkingen die komen gaan, daar geen betrekking op hebben. Uw mening? 

Dit is complete onzin. Wij helpen niet in dezelfde mate als de Nationale Loterij, maar vergelijking is geen reden. Ook particuliere exploitanten steunen doelen. Zoals ik u net heb verteld, creëert de Loterij veel "verplichte" mensen. Punt. Ik zou graag een meer aanvaardbaar overheidsbeleid zien in het belang van de speler en in een logica van informatie. De openbare exploitant zit echter niet in deze regeling voor consumentenbescherming en wij zullen dit aan het Constitutionele Hof en de Europese Unie kenbaar maken. 

L-POST: Het politieke landschap is behoorlijk verdeeld Noord/Zuid over de controverses van de afgelopen weken. De Vlaamse partijen lijken de standpunten van de Nationale Loterij in meerderheid te steunen. Waarom? 

In Vlaanderen worden we geconfronteerd met moraliserende vaders. Ik vind deze verontwaardiging erg selectief. Iedereen probeert terug te vallen op politieke correctheid om stemmen te winnen. Mensen worden gewoon voor de gek gehouden. Vergeet niet dat aan de Nederlandstalige kant van het land het fietsen gesponsord wordt door de Nationale Loterij. Aan Franstalige zijde wordt het voetbal gesponsord door particuliere ondernemers. Je hebt begrepen wat er op het spel staat. Ik ben het eens met Georges-Louis Bouchez wanneer hij een puriteinse visie op het onderwerp en partijdige standpunten aan de kaak stelt. 

L-POST: De heer Bouchez ging nog verder. Hij zei: "Sommige mensen zeggen dat we reclame voor auto's moeten verbieden, omdat die vervuilend is, anderen voor junkfood... we kunnen mensen ook verbieden te leven. Wie gaat dit financieren? De quinoa verkopers?" Wat is je reactie? 

Deze opmerking is niet alleen erg grappig, maar geeft ook meer dan ooit aan dat burgers van hun politieke elites iets anders verwachten dan dogmatisme. Ze willen dat we iets nuttigs doen. Als we de consument willen beschermen, laten we het dan op een intelligente manier doen. Wij zijn noch tegen kanalisatie noch tegen beperkingen, maar de minister van Justitie zal het probleem niet oplossen door particuliere exploitanten onzichtbaar te maken. Op dit moment handelt hij niet in het belang van de burger, maar voor partijdige doeleinden. Dit is uiterst oneerlijk en zal de burgerij zeker niet verzoenen met de politieke wereld.